Spyker Vliegtuigen

Spyker. De naam heeft nog steeds een magische klank. De door de Amsterdamse fabriek geproduceerde auto’s genoten een uitstekende  reputatie en werden wel de Rolls Royces van het continent genoemd. Nadat luchtvaartpionier Henri Wijnmalen kort na het uitbreken van de eerste wereldoorlog tot directeur werd benoemd, ontstond de NV Nederlandsche Automobiel- en Vliegtuigfabriek ‘Trompenburg’, die zich naast de fabricage van auto’s ook met de bouw van vliegtuigen ging bezighouden, beiden onder de merknaam ‘Spyker’. ‘Trompenburg’ was de enige Nederlandse onderneming die zich tijdens de eerste wereldoorlog en kort daarna serieus bezighield met de bouw van vliegtuigen en vliegtuigmotoren. Het was een modern ingericht bedrijf en kon destijds qua oppervlakte tot de grootste vliegtuigfabrieken ter wereld gerekend worden. De Spyker-vliegtuigen hebben altijd veel minder aandacht getrokken dan de Spyker-automobielen. Alleen al om die reden verdient het verhaal over de NV Automobiel- en Vliegtuigfabriek ‘Trompenburg' een eigen publicatie.

• hard back
• full color stofomslag
• 227 pagina's
• 200 foto's
• prijs € 42,95
• ISBN 978-90-818510-0-8

Recensies

‘Luchtvaartkennis’, luchtvaart historisch tijdschrift, juni 2012

 …‘Het boek bevat daarbij vele, vaak interessante en/of minder bekende foto’s en is zo een nuttige bijdrage aan de Nederlandse luchtvaartgeschiedenis. In zes hoofdstukken beschrijft de auteur de ontstaansgeschiedenis van de vliegtuigfabriek, inclusief het doen en laten van de oprichter, Henri Wijnmalen en verder de productie van eerst de Farmans, het eerste eigen ontwerp (de Spyker V.1), de licentiebouw en de plannen daartoe, de motorenproductie, de succesvolle Spyker V.2 en uiteindelijk het einde van de fabriek. Op de hem bekende wijze heeft hij daarbij groot oog voor vaak minder bekende details en plaatst hij de ontwikkelingen ook in hun tijd. Aan het slot wordt ook de levensloop van alle door Trompenburg gebouwde vliegtuigen vermeld. (…) 

Van al deze ontwikkelingen geeft Theo Wesselink in zijn boek een uitvoering verslag en daarmee biedt hij de geïnteresseerde lezer een goed inzicht in deze fabriek, die toch meer als auto- dan als vliegtuigproducent in het Nederlandse geheugen voortleeft. (…) Alles bij elkaar is het een nuttig overzicht van de Spyker-geschiedenis.(…) De auteur is ook onze lezers met zijn bijdragen voor ons blad bekend als een naarstig onderzoeker.

Tork1945:

Dutch Aviation Publications

A new Dutch aviation publisher has appeared named Dutch Aviation Publications.

As a new publisher they have already published an important monograph about the outside the Netherlands little known Spyker aircraft production.

Also notable is that they will be publishing in 2013 a four volume study of the Fokker F.VII amounting to a total of about 1700 pages.

There is also a new Koolhoven study in the works, appearing in 2012 according to plan.

http://www.theaerodrome.com/forum/books-magazines/55776-dutch-aviation-publications.html

Sander van Dijk, Marketing Manager van Spyker N.V. op Facebook

Spyker switched to building aircraft around the great war (WWI) and produced some 100 aircraft. A number of books have been dedicated to Spyker's automotive and racing heritage but now there is a comprehensive and detailed work from Theo Wesselink about Spyker's aviation history.

‘Piloot en Vliegtuig’, juli 2012

'Volgens auteur Theo Wesselink heeft de naam Spyker een eeuw na dato nog steeds een magische klank. Als luchtvaartpionier Henri Wijnmalen kort na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog directeur wordt van de NV Nederlandsche Automobiel- en Vliegtuigfabriek ‘Trompenburg’, worden er vanaf 1915 niet alleen Spyker-auto’s (‘de Rolls-Royces van het continent’), maar ook vliegtuigen en vliegtuigmotoren gebouwd. Alleen al om die reden moest de geschiedenis van de ‘NV’ te boek worden gesteld, vindt Wesselink. Want in de periode 1915 – 1919 verlaten liefst 117 vliegtuigen het voor die tijd ultramoderne Trompenburgcomplex: zeventien Farmans van het type HF-22, twintig Nieuport IX’s, een Spyker V.1, 78 Spyker V.2 lesvliegtuigen en een Spyker V.3, het eerste jachtvliegtuig van Nederlands ontwerp. Van elk van de geproduceerde vliegtuigen wordt de levensloop kort beschreven.

De ontwikkelingen rond ‘Trompenburg’ worden daarbij in luchtvaarthistorisch perspectief geplaatst. De inhoud is niet alleen met authentiek historisch fotomateriaal verrijkt, maar is ook nog eens prettig leesbaar dankzij een bij die tijdsperiode passend lettertype en dito opmaak. Wesselink stelde niet alleen het boek samen, maar droeg ook zorg voor de vormgeving ervan. Bovendien geeft hij deze publicatie voor eigen rekening en risico uit. Al met al een (luchtvaarthistorische) prestatie van formaat !’

Ing. Hans Stoovelaar, recensent van de Nederlandse Bibliotheek Dienst, ook bekend als NBD Biblion, het samenwerkingsverband van Nederlandse openbare bibliotheken, uitgevers en boekhandelaren,18 juli 2012.

‘Auto’s van het merk Spyker, gebouwd in de jaren 1889 – 1925, zijn uiteraard heel bekend. Minder bekend is dat er in de periode 1915 – 1921 ook Spyker-vliegtuigen zijn gebouwd. De moederfabriek Trompenburg te Amsterdam maakte tijdens de Eerste Wereldoorlog eerst Farman-vliegtuigen in licentie en kopieerde een geïnterneerde Nieuport, alvorens zelf een eigen succesvol lesvliegtuig, de Spyker V.2, te bouwen. Hiervan werden 78 stuks geleverd aan de Nederlandse militaire luchtvaart. Nog in 1918 plaatsten de militairen een vervolgopdracht voor 200 vliegtuigen, doch in plaats van Spykers leverde men Fokkers, die Anthony Fokker vanuit Duitsland naar Nederland wist te smokkelen. Een interessant boek over een vrijwel onbekende Nederlandse vliegtuigfabriek, verlucht met ca. 170 foto’s in zwart-wit. Bevat als bijlagen productieoverzichten en technische gegevens'.

'de Vliegende Hollander', het magazine van de Koninklijke Luchtmacht, september-oktober 2012

'Spyker, een klinkende naam die tegenwoordig eigenlijk alleen bekend is van exclusieve auto's. Zo is het ook bijna een eeuw geleden. Maar materiaalschaarste noopt de fabriek te zoeken naar alternatieven en komt zo uit bij de luchtvaart. Die link van toen is vandaag de dag nog duidelijk terug te zien aan het in 1915 geïntroduceerde logo: een autospaakwiel met daarover een propeller. De ontwikkeling van de Spyker V.1, een klein éénpersoons jachtvliegtuig en daarmee het eerste in Nederland ontworpen jachtvliegtuig, begint in 1916. Spyker was tevens de eerste Nederlandse fabriek die op grote schaal vliegtuigen produceerde. Een onbekend, merkwaardig en interessant verhaal, zo vond luchtvaartpublicist Theo Wesselink, en daarom stelde hij dit boek samen. (...), maar vormt voor de liefhebber van de vaderlandse luchtvaart een welkome aanvulling en is goed leesbaar geschreven. Het boek telt na de inleiding zes ongenummerde hoofdstukken en acht bijlagen met onder andere productieoverzichten van Farmans van de Luchtvaartafdeeling, Marine Luchtvaart Dienst en ML-KNIL. (...) en is voorzien van honderden zwart-wit foto's'.