Recensies

Jan Willem de Wijn, recensent van NBD Biblion, 3 mei 2017

'Classic wings', een nieuwe serie boeken over (Nederlandse) luchtvaart, trapt af met een editie over het eerste straalverkeersvliegtuig in Nederland. Bij Nederlandse luchtvaartmaatschappijen vlogen gedurende de kwart eeuw van 1960 tot en met 1985 in totaal 38 Douglas DC-8'en; 27 korte en een elftal lange DC-8'en. De auteur belicht dit vliegtuigtype vanuit een Nederlands perspectief. Dus ook een Turkse DC-8 die op de luchthaven van Maastricht als oefenobject voor de brandweer werd gebruikt en een machine uit Ivoorkust die als pannenkoekenrestaurant in Purmerend dienst deed. Natuurlijk komt de voorgeschiedenis van de DC-8 aan bod, net als de technische gegevens. Maar de nadruk ligt toch echt op het gebruik bij Nederlandse luchtvaartmaatschappijen als KLM en Martinair. Niet alleen in cijfers of een overzicht van individuele toestellen, maar vooral ook in verhalen. Het boek is ruim voorzien van foto's in zwart –wit en kleur.

Harm Hazewinkel in ‘Luchtvaartkennis’ 2017 NUMMER 2

De Douglas DC-8 is al jaren niet meer in het Nederlandse luchtruim te zien, maar het is altijd een van mijn geliefde vliegtuigen geweest. Nog steeds zie ik in mijn herinnering in de start de lange, vrij smalle passagierscabine steil voor me.

De DC-8 was voor mij nog een “echt'' vliegtuig, anders dan de latere “wide bodies”. Tsja, als men ouder wordt krijgt men last van nostalgie. Over die DC-8 heeft Theo Wesselink thans een - rijk geïllustreerd - boekje het licht doen zien in een nieuwe reeks monografieen die “Classic Wings” wordt genoemd.

De KLM nam de DC-8 in 1960 in dienst en de laatste Nederlandse DC-8 vloog in 1985. Uiteindelijk hebben in totaal 39 vliegtuigen van dit type op enig moment een Nederlandse registratie gedragen, zowel in de kleuren van de KLM als van Martinair. Maar ook in vele andere kleuren, want in die periode werkte de KLM met diverse andere maatschappijen over de hele wereld samen en die destijds vaak nog jonge landen zagen graag een vliegtuig met eigen beschildering, ook al zat een Nederlandse bemanning in de cockpit. Soms kregen DC-8’s een kleurenschijf dat aan de ene kant de KLM, aan de andere kant de samenwerkende maatschappij toonde. Meer dan eens lag in die tijd in het vliegtuig de waarschijnlijk geruststellend bedoelde mededeling dat het vliegtuig er van buiten wel anders uitzag, maar dat het toch écht een KLM-vliegtuig was. Onder die maatschappijen waren de Venezolaanse VIASA, de Filipijnse PAL, de Indonesische Garuda en Surinam Airways (SLM). Gelukkig is dit boekje ook voorzien van kleurenfoto's, wat het mogelijk maakt te zien hoe een KLM DC-8 getransformeerd werd.

De DC-8 was het eerste straalverkeersvliegtuig van de KLM en het type heeft dus ook de nodige kinderziektes gekend. Aan de andere kant was het bedrijfseconomisch zeker in de eerste jaren een succes. Op de eerste, korte DC-8 volgde eind jaren zestig de langere versie en ook die heeft bij de KLM dienst gedaan. Toen op een gegeven moment de DC-10 op de markt was verschenen, staakte Douglas de productie om niet te zeer met zichzelf te concurreren. Wat niet wegneemt dat nog geruime tijd met de DC-8 werd gevlogen. Want nadat de machine op de transatlantische en intercontinentale vluchten al geruime tijd was vervangen, vloog de DC-8 nog op diverse Europese bestemming en werd het toestel ook ingezet voor het in die tijd toenemend charterverkeer. Dat laatste was natuurlijk het meest het geval bij Martinair. dat vanaf 1967 ook met de DC-8 vloog.

Zoals we bij deze auteur gewend zijn, staat “|alles'' er in - technische aspecten, bedrijfseconomische keuzen, inzet op al dan niet nieuwe lijnen en zelfs worden de Coronado's - die de K1,M wel nooit bezeten, maar wel gebruikt heeft - behandeld.

In de regel ging alles natuurlijk goed, maar ook met de DC-8 hebben enkele ongevallen plaatsgevonden. Op 30 mei 1961 verdween de PH-DCL “Fridtjof Nansen'' nabij Lissabon in de Atlantische oceaan en op 4 december 1974 vloog de PH-MBH van Martinair op Sri Lanka tegen een berg. Verder ging op 28/29 juni 1968 bij een hangarbrand op Schiphol de PH-DCH “Orville Wright'' in vlammen op.

We kunnen het boekje dan ook zeker aanbevelen aan ieder die zich interesseert voor het vroege straaltijdperk van de KLM.